O nauczaniu Josemaríi Escrivy w kontekście problemów Afryki

Artykuł autorki z Kenii - Margaret Ogola, dotyczący nauczania św. Josemaríi Escrivy nt. Afryki.

Miłość jest jak niewysychające źródło, jest zawsze młoda. Taki jest ten kontynent, którego 60% ludności liczy sobie mniej niż 25 lat. Siła młodości Afrykańczyków z pewnością wydźwignie ich kontynent ponad bieżące niedole i pozwoli zrealizować sen, w którym prawdziwi Afrykańczycy wezmą w swe ręce odpowiedzialność za ich ojczyznę, a przestaną oczekiwać pomocy od innych, skąd i tak jej nie mogą otrzymać.

Wiele treści poruszyło mnie głęboko w nauczaniu św. Josemaríi Escrivy, ale być może tym, co najbardziej wpłynęło na moje życie, moje poglądy, na kształtowanie się moich oczekiwań jest prawda, iż każdy ochrzczony jest całkowicie odpowiedzialny za osiągnięcie pełni dojrzałości - jako chrześcijanin i jako członek społeczeństwa. W świecie widzianym oczami założyciela Opus Dei nie ma obywateli drugiej kategorii. Wszyscy są wezwani, by walczyć o osiągnięcie świętości tam właśnie, gdzie żyją - świętości pojmowanej jako bycie w relacji przyjaźni z Bogiem na wszystkich drogach świata, gdziekolwiek żyją dzieci Boże - pracując, cierpiąc, żyjąc.

„Bohaterstwo, świętość, odwaga wymaga stałego przygotowania ducha. Możesz dać innym to, co sam posiadasz, a jeżeli chcesz dawać Boga, musisz z Nim obcować, żyć Jego Życiem, służyć Mu" (Kuźnia, nr 78). To wołanie nie jest skierowane tylko do niewielu szczególnie obdarowanych lub wyselekcjonowanych osób, ale właśnie do wszystkich. Jest to dla mnie naprawdę zadziwiające, iż ktoś może traktować świeckich tak poważnie. Ta postawa wyklucza zależność. Nie ma innego wyboru - trzeba podnieść się i zareagować.

Afrykańczycy, tak jak wszyscy ludzie, nie są obywatelami świata drugiej kategorii, przeznaczonymi na to, by być zależnym od innych, czekać na jałmużnę. Pomoc - tak, ale taka, jaką brat wyświadcza bratu; pomoc od brata, który patrzy prosto w oczy, który jest na tym samym poziomie, choć stoi pewniej. Mam wątpliwości dotyczące formy pomocy, jaka obecnie jest świadczona Afryce poprzez instytucje finansowe, w szczególności przez rządy państw zachodnich, poprzez państwa. Jest coś szkodliwego w pomocy, która wiedzie cały kontynent nie tylko w sposób nieunikniony w zadłużenie, ale także w całkowitą zależność. Tak więc pomoc – tak, ale taka, jaką brat służy bratu.

Można łatwo zapomnieć, być może z powodu szybkiego adaptowania się Afrykańczyków, iż zaledwie przed wiekiem ten kontynent był w erze żelaza. Mieliśmy zaledwie krótki okres, by dostosować system myślenia i zarządzania do tego, na którego eksperymentowanie inne narody miały setki, a nawet tysiące lat. Co więcej - musieliśmy używać ich języków. I tak w tym samym czasie zarówno zyskaliśmy, jak i straciliśmy. W taki to sposób nie mając innego wyjścia, jak uczyć się i przestawić na ich języki, odnieśliśmy korzyść w zrozumieniu teorii innych i ich wielkich myślicieli, co było dla nas ogromnym zyskiem. Ale często inni nie czuli potrzeby, aby uczyć się naszych języków, co dałoby im możliwość spojrzeć w nasze dusze i prawdziwie zrozumieć i nasz śmiech, gdy się śmiejemy, i płacz, gdy płaczemy. W każdym języku znajdują się złoża pragnień i wysiłków wielu pokoleń.

Afrykańczycy kochają się uczyć i to znajduje swoje odzwierciedlenie w nauczaniu św. Josemaríi. „Ucz się! - Ucz się pilnie! - Jeżeli masz być solą ziemi i światłem, potrzeba ci wiedzy, umiejętności. A może myślisz, że na próżniaka i wygodnisia wiedza spłynie jak natchnienie?" Istotnie, Josemaría Escrivá przynagla wszystkie swoje dzieci, aby dołożyły starań do tego, by mieć wiedzę teologów, a pobożność małych dzieci. I tak nie daje łatwych recept na osiągnięcie zbawienia, jakich oczekują niektórzy - albo formalistyczna, albo uczuciowa religijność, gdzie kładzie się nacisk na samą obecność bez zaangażowania i emocji, czy też bez rozumnej treści. Raczej przynagla on do głębokiej, wewnętrznej przemiany, walcząc o zdobycie życia wewnętrznego w duchu sportowej walki - nigdy nie zniechęcając się upadkami. „Jeszcze jeden upadek - i to jaki upadek! ... Więc co mam robić? Wpadać w rozpacz? Nigdy! Upokorz się i zwróć do Maryi, twojej Matki, do miłosiernej Miłości Jezusa. Zmów jedno miserere i w górę serce! - Rozpocznij na nowo!" (Droga, nr 711).

A także i to: „Bardzo dobre wyniki przynosi podejmowanie poważnych spraw w duchu sportowym... Przegrałem kilka ruchów? - Dobrze, ale - jeśli wytrwam - w końcu zwyciężę" (Bruzda, nr 169). Afrykańskie kobiety i mężczyźni są przecież nie kim innym, jak właśnie sportowcami.

Rodzina jest centrum życia Afrykańczyków. Nie jest ona tylko miejscem, w którym każdy znajduje bezpieczeństwo, ale także źródłem odczytania głębokiej tożsamości - miejscem, gdzie odkrywa się, kim jest się naprawdę. Utrata znaczenia rodziny dotyka każdą grupę ludzi, ale dla Afrykańczyków jest prawdziwą katastrofą. W istocie ta właśnie strata otworzyła drzwi epidemii AIDS, która w Afryce wydaje się być groźna jak nigdzie indziej na świecie. Josemaría Escrivá wyróżnia się tym, iż po prostu broni rodziny, świętości i godności małżeństwa, płodnej miłości. „Śmiejesz się, gdy ci mówię, że masz ‘powołanie do małżeństwa’? A właśnie że je masz, tak jest - powołanie. Poleć się świętemu Rafałowi, aby doprowadził cię - jak Tobiasz - w czystości aż do kresu drogi" (Droga, nr 27). I też: „Są dwa podstawowe punkty w życiu narodów: prawa dotyczące małżeństwa i prawa dotyczące oświaty; i tu dzieci Boże muszą być stanowcze, walczyć dobrze i szlachetnie, z miłości do wszystkich istot" (Kuźnia, nr104).

Kończąc chcę stwierdzić, że kobieta afrykańska dźwiga ciężkie brzemię – symbolicznie i dosłownie, ale jej moc jest niezwykła. Każdego dnia, w wirze życia, w chaosie, to ona utrzymuje jedność rodziny, nie czym innym, jak siłą swej miłości. I do niej właśnie nowy święty skierował te słowa. „Kobieta jest mocniejsza od mężczyzny i wierniejsza w godzinie cierpienia. - Oto Maria Magdalena i Maria Kleofasowa i Salome! Z gronem kobiet tak dzielnych jak te, ściśle złączone z Matką Bolesną, jakże wielkiego dzieła duchowego można by dokonać w świecie!" (Droga, nr 982)

Nauczanie Josemaríi Escrivy współgra z wieczną młodością miłości. Temu nauczaniu Afryka wśród kryzysów i problemów otaczających ją zewsząd odpowiada. „Oto sekret. - Oto głośny sekret: przyczyną kryzysów w świecie jest brak świętych. - Pan Bóg chce mieć garstkę ‘swoich’ ludzi w każdej dziedzinie. - Wówczas... pax Christi in regno Christi - pokój Chrystusa w królestwie Chrystusowym" (Droga, nr 301).

Artykuł autorki z Kenii - Margaret Ogola, dotyczący nauczania św. Josemaríi Escrivy nt. Afryki.

Osservatore Romano - 6 października 2002